Een goede ontruiming is een uitdaging
Een goede ontruiming is een uitdaging. Bij een brandalarm zijn maar weinig mensen die direct in actie komen. Veelal gaat men uit van een ‘brandoefening’.
Op de website van Brandveilig.com staat een interessant artikel. Een nieuwe evacuatiemodel geeft een meer realistischer beeld en kijk op het menselijk gedrag. Mevrouw Natalie van der Wal, werkzaam aan de VU, heeft hierin uitgebreid onderzoek gedaan. Deze informatie willen wij u niet ontzeggen.
Bron: brand.com
Een goede ontruiming is misschien wel een van de meest uitdagende onderdelen van brandveiligheid. Als een alarm afgaat, gaan maar weinig mensen direct over tot actie. Het zal wel een oefening zijn, dus wordt eerst nog even een zin afgeschreven of een bestandje opgeslagen. In elke omgeving ontstaat ander, onvoorspelbaar gedrag. Mensen maken bijvoorbeeld een foto, gaan op zoek naar de personen met wie ze gekomen zijn of zoeken rustig de deur op waardoor ze naar binnen zijn gekomen in plaats van de nooduitgang.
Social force-model
Evacuaties – bijvoorbeeld in een theater of op een festival – worden gesimuleerd met behulp van computermodellen. Het uitgangspunt daarbij is dat iedereen gelijk is; er wordt kortom geen onderscheid gemaakt tussen jonge en oude mensen en afwijkende gedragingen. “Het model dat nu vaak wordt gebruikt, is het social force-model van Dirk Helbing”, zegt Natalie van der Wal, computerwetenschapper en psycholoog aan de VU en gespecialiseerd in crowd behaviour.
Hierin worden mensen voorgesteld als moleculen, die met elkaar en de muur kunnen botsen. Met realistische gedragingen zoals mensen die die naar hun vrienden op zoek gaan, wordt geen rekening gehouden.
Oog voor afwijkingen
Van der Wal ontwikkelde een simulatiemodel waarin deze aspecten wel zijn verwerkt. Bijvoorbeeld dat mensen nooit meteen beginnen met ontruimen. Maar ook het fenomeen ‘emotiebesmetting’: wanneer mensen angstig overkomen op anderen, zijn deze eerder geneigd hierin mee te gaan. Ook heeft het model aandacht voor mensen die in groepjes ontruimen of anderen helpen. Al deze effecten worden in kaart gebracht.
Uit de simulaties blijkt dat wanneer mensen vallen, de aanvoer van mensen richting de nooduitgang wordt gedoseerd. Dit heeft een gunstig effect, omdat op deze manier niet iedereen tegelijk bij de nooduitgang is. De evacuatie kan daardoor zelfs 10 procent sneller verlopen.
In de praktijk
Het lastige aan dit onderzoek is dat het slecht te testen is in de praktijk. In haar vervolgonderzoek, waarvoor ze een Europese beurs ontving, is het wel mogelijk om camerabeelden van evacuaties te bestuderen en om mensen die meedoen aan een ontruimingsoefening uit te rusten met een zender.